پنجشنبه 1 مهر 1395 / 17:56|کد خبر : 1884|گروه : فرهنگي

شعر کُردی همگام با شعرفارسی در مسیر اعتدال، انسانیت و حق طلبی/ علی حیدر آقایی*

شعر کُردی همگام با شعرفارسی در مسیر اعتدال، انسانیت و حق طلبی/ علی حیدر آقایی*

پیشینه ی زبان فارسی و کُردی به خاطر ویژگی هایی مشترک درجغرافیای طبیعی شان با هم ارتباطی جدی، عمیق و خلل ناپذیردارند و این روابط تا آنجا عمیق است که هر کدام از این دو زبان با رخنه در لایه های پنهان و پیدای یکدیگر، راه را بر تغییرات و تحولات تازه گشوده اند و ادبیات این دو زبان به واسطه ی خویشاوندی و حس همسایگی مشترکات فراوانی دارد.

به گزارش آرباباخبر، شالوده ی بخش زایشی هر زبانی تخیلات، آرمان ها، عواطف و احساساتی است که در بخش ادبیات آن زبان مورد بحث قرار می گیرد و یکی از عمده ترین اصول ادبیات  ملت ها، این  است که نو گرا باشد و در هر عصری با نگاهی تازه به سوی آینده در حرکت باشد.

تاریخ ادبی جهان حداقل در چند سده ی پیش نشان از این دارد که زبان ها به ویژه در شاخه های ذوقی شان می توانند رابطه ای داد و ستدی و خویشاوندی با هم داشته باشند و عموماً این روابط به پویایی بعضی از این زبان ها یاری رسانده است. در این میان دو زبان با پیشینه ی فارسی و کُردی به خاطر ویژگی هایی مشترک درجغرافیای طبیعی شان با هم ارتباطی جدی، عمیق و خلل ناپذیردارند.
 این روابط تا آنجا عمیق است که هر کدام از این دو زبان با رخنه در لایه های پنهان و پیدای یکدیگر، راه را بر تغییرات و تحولات تازه گشوده اند و ادبیات این دو زبان به واسطه ی خویشاوندی و حس همسایگی مشترکات فراوانی دارد. به طور مثال اگر در ادب فارسی شاهنامه ای هست، آثار حماسی فراوانی نیز با نگاهی گاه مشترک در ادب کُردی حضوری ماندگار دارد. نظیره سرایی ها و بسیاری دیگر از قالب ها و فرم های رایج در دو زبان نمونه های موفق مشترکات دو زبان به حساب می آیند.
در شعر شاعران معاصر کُرد نیز نمونه هایی فراوان از انواع شعرهایی با درون مایه هایی چون مقاومت، نفی خشونت و مبارزه با زورگویی وجود دارد که در اشعار شاعران معاصر فارسی زبان نیز همان درون مایه ها وجود دارد. شعر کُردی دارای سابقه و قدمت و اعتبار ارزشمندی است و هیچگاه  از احساس و عاطفه و روح و معنویت و عرفان و زیبایی دور نبوده و به صورت خاص شاعران معاصر در شعرهایشان با درون مایه های انسانی و عاشقانه، همواره به بیان احساسات بشری و برابرطلبی جامعه اهتمام ورزیده  و ضمن بیان مطالبات مردم کُرد که حق گویی و برابری و عشق و نفی خشونت بوده، دفاع از مظلومان جهان و مقابله با زورگویان را هم مورد توجه جدی قرار داده اند در تاریخ ادبیات کردی شاعران زیادی وجود دارند که هر کدام سبک خاصی را در این عرصه از خود به جا گذ اشته اند و آثار شان گویای این ادعاست اما شاعرانی مانند «وفایی»، «مه حوی»، «شیرکو بیکس»« هه ژار »، «عبدالله په شیو»، « هیمن » و ... از آن دسته شاعرانی هستند که هیچگاه به بوته فراموشی سپرده نخواهند شد و در تاریخ ادبیات کردی به نیکی از آنها یاد میشود. آشنایی با سبک شعری و گذری هر چند کوتاه بر زندگی و آثارشان میتواند گویای این واقعیت باشد.
<>1-
در دانشگاه تهران ترجمه قانون در طب، تألیف ابو علی سینا را به او پیشنهاد دادند در ازای دستمزد مختصری، و با ترجمه اولین کتاب از این اثر، در محافل علمی و ادبی راه پیدا کرد و به عضویت فرهنگستان زبان فارسی درآمد. با تلاش سخت و خستگی ناپذیر بیشتر ساعات شبانه روز را به تحقیق و تالیف و ترجمه مشغول بود و در سایه این کار پیگیر آثار ارزشمند و کم نظیری را در زمینه‌های مختلف علمی و ادبی و فرهنگی از خود به یادگار گذاشت، که از جمله آنها شرح دیوان شعر ملا احمد جزیری، ترجمه دوره کامل قانون ابن سینا در هفت جلد، گردآوری فرهنگ جامع لغات کردی به کردی و فارسی، زندگینامه خودش و بالاخره ترجمه کامل قرآن کریم به زبان کردی را می توان نام برد. سرانجام در روز پنجشنبه دوم اسفند ماه سال 1369 در تهران بر اثر بیماری جان پاکش به جوار یار شتافت و بدرود حیات گفت. جنازه استاد را به مهاباد منتقل کردند و در حالیکه شهر در ماتم نشسته بود و جمعیت انبوهی از دور و نزدیک برای وداع با وی گرد آمده بودند، با تجلیل بسیار تا گورستان بداق سلطان مشایعت شد و در کنارهیمن  به خاک سپرده شد.
5- هیمن   
محمدامین شیخ‌الاسلامی مُکری ملقب به هیمن و یا هیمن موکریانی (زادهٔ بهار سال 1921 در مهاباد، درگذشته 16 آوریل 1986 در ارومیه) شاعر، مترجم و نویسنده کرد بود. وی در روستای شیلان آباد از توابع مهاباد دیده به جهان گشود. هیمن پس از سرنگونی پادشاهی پهلوی و در سال 1983 در ایران یک انتشاراتی کردی به نام انتشارات صلاح الدین ایوبی در شهر ارومیه برپا کرد. آن انتشاراتی از بهار 1985 یک فصلنامه فرهنگی به نام سروه (نسیم) به چاپ می‌رساند که هیمن تا زمان درگذشتش مسئول آن فصلنامه بود. او قبل از انقلاب ایران در سال 1357 در روزنامه کردستان که در تهران منتشر می‌شد، همکاری می‌کرد.
هیمن در روزنامه‌های کردستان، هاواری کورد (فریاد کرد)، هاواری نیشتمان (فریاد میهن)، گروگالی مندانلان (قیل‌وقالکودکان)، ئاگر (آتش) و هه لاله (لاله) نیز می‌نوشت. آثار وی شامل «تاریک و روون»، مجموعهٔ نظم و نثر 1974«پاشه رۆک»، مجموعهٔ نظم و نثر «ناڵه ی جودایی»، مجموعهٔ اشعار 1979 «پاشه رۆکی مامۆستا هێمن»، مجموعهٔ مقالات، مهاباد 1983«توحفه ی موزه ففه رییه»، ترجمه «ئه فسانه کوردییه کان»، ترجمه «چه پکێک گوڵ و چه پکێک نێرگز» «شازاده و گه دا» «قه ڵای دمدم» «هه واری خاڵی» می باشد.
*علی حیدرآقایی مدرس دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی کردستان


منبع: کردپرس
 


برچسب ها :


نظرات کاربران :

حسینی [جمعه 2 مهر 1395 | 21:18] پاسخ

با سلام بنده متن اصلی رو از سایت کرد پرس خواندم دست مریزاد متن عالی بود اشنایی با بزرگان کرد کمک شایانی به نسل های حاضر میکند از نویسنده متن تشکر میکنم

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام *
 

کد امنیتی