آرباباخبر

کارشناس اداره منابع طبیعی بانه:

ال نینو چیست و چه اثراتی دارد؟

ال نینو (El Nino) یک کلمه اسپانیایی به مفهموم پسر بچه و به عبارت دیگر به معنی پسر مسیح (Christ-child) می باشد.

به گزارش خبرنگار آرباباخبر: ال نینو (El Nino) یک کلمه اسپانیایی به مفهموم پسر بچه و به عبارت دیگر به معنی پسر مسیح (Christ-child) می باشد، به دلیل اینکه این پدیده غالبا در محدوده زمانی میلاد حضرت مسیح (کریسمس) اتفاق می افتد آن را به این نام نیز میشناسند.  در واقع ال نینو یک تغییر یا آشفتگی سیستم جو و اقیانوس در اقیانوس آرام است که بیشتر در سواحل غربی آمریکای جنوبی و نزدیک به خط استوا اتفاق می افتد. این آشفتگی یا تغییر می تواند تاثیرات بسیار زیادی بر حیات موجودات زنده در اکوسیستم های خشکی و آبی داشته باشد این اثرات میتواند شامل مرگ صدها هزار مرغ دریایی در آلاسکا، حریق جنگلها در اندونزی کاهش صید آبزیان و طغیان رودخانه باشد. بعنوان مثال تاثیر ال نینو در کالیفرنیای جنوبی و مکزیکو به شکل افزایش طوفانها و بارندگیهای شدید ردیابی شده است در حالی که شمال استرالیا آب و هوایی خشک و کم باران را تجربه میکند. دست کم در عرض‌های پایین جغرافیایی عمده آنچه که تغییر اقلیم انگاشته می‌شود به واقع همان تاثیر پدیده ال‌نینیو است. مستندات نشان می‌دهند که در پنجاه سال گذشته بسامد وقوع خشکسالی در جهان کاملا با وقوع ال‌نینیو منطبق است. شاید حتی بتوان بخش قابل توجهی از خشکسالیهای اخیر خاورمیانه را به ال‌نینو نسبت داد. نشانه‌های آشکاری می‌گویند که افزایش ۲۲ درصدی مناطق فوق خشک جهان که در قرن بیستم رخ داده، عمدتا تحت تاثیر فعالیت ال نینیو در دهه هشتاد بوده است. تحقیق دیگری می‌گوید که دو منشاء عمده بارندگی در خاورمیانه، غرب اقیانوس هند و شرق دریای سرخ است و این دو منبع مهم به شدت تحت تاثیر ال‌نینیو قرار دارند.مطالعات انجام شده نشان داده اند اثر ال نینو در ایران نیز محسوس است به این معنی که در سال بعد از ال نینو کل ایران بغیر از بعضی مناطق کشور دارای میانگین دمای بالاتر از میانگین 30 ساله و بارندگی کمتر از میانگین 35 ساله داشته است.

ال نینو را نباید بصورت یک اتفاق ساده دانست بلکه زنجیره ای از اتفاقات و وقایع مرتبط به هم است که از اقیانوس آرام شروع و اثرات مستقیم آن عمدتا در اطراف خط استوا و کشورهای منطقه استوا (مانند شیلی، مکزیک، آرژانتین، اندونزی، مالزی، گینه، جنوب هند و ..) مشاهده می شوداما اثرات غیر مستقیم یا جانبی آن بر تمام دنیا از جمله کشورما ایران هم محسوس است.

در واقع اثرات این پدیده شامل تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می باشد که خود این اثرات با توجه به شدت و استمرار بصورت ضعیف، متوسط و قوی دسته بندی می گردند. بطور مثال ال نینوی سال 1997-98 باعث مرگ 23000 نفر گردید.

هواشناسان ال نینو را یک پدیده منفرد نمیبینند بلکه چون این پدیده همیشه با تغییرات فشار جو در سطح دریا همراه است معمولا از آن تحت عنوان انسو (ENSO) ال نینوی نوسان جنوبی (El Nino Southern Oscillation) یاد میکنند. So یک نوع نوسان فشار جو است که با پایین آمدن فشار جو (هوای گرم) در یک ناحیه، فشار جو در ناحیه مقابل زیاد (هوای سرد) می شود. نقاط مرکزی نوسانات فشار دو نقطه هستند که یکی ایستگاه داروین (نزدیک اندونزی) و دیگری ایستگاه هاییتی (مرکز اقیانوس آرام ) هستند. از آنجا که ال نینو و نوسانات فشار جو در این دو ایستگاه ارتباط تنگاتنگی باهم دارند این دو پدیده (El و SO) تحت عنوان ENSO شناخته می شوند.

شروع شکل گیری ال نینو بدین صورت است که لایه سطحی آب بخش شرقی اقیانوس آرام گرم میشود (حداکثر تا 3 و نیم درجه سانتیگراد) و این گرم شدن به مدت 4 ماه و یا بیشتر ادامه پیدا میکند. این پدیده در برخی از سالها با گرم شدن بیش از حد هوا همراه می باشد که خود باعث بالا رفتن دمای آب در سه یا پنج نقطه ساحلی خواهد شد و همزمان دمای سطح آب و هوا به مدت یکسال بصورت گرم باقی خواهد ماند و برای سرد شدن آن حداقل یکسال زمان نیاز خواهد بود. بعد از گرم شدن آبهای سطحی، مرحله سرد شدن آبهای سطحی اقیانوس آرام شروع میشود که به این پدیده لانینا (Lanina) گفته میشود. در منابع مختلف برای رخ دادن النینو بازه های زمانی 2تا 10 سال و یا 3تا 7 سال ذکر شده است.

پس بطور کلی میتوان گفت ال نینو به علت اثر متقابل لایه های اقیانوس با لایه های جو که در مجاورت هم قرار دارند ایجاد می شود و شروع ال نینو به میزان اثر متقابل جو بر اقیانوس و اقیانوس بر جو بستگی دارد.در طی ال نینو جریان طبیعی و عادی سواحل غربی آمریکای جنوبی دچار تغییراتی میگردد. در حالت عادی بادهای زیر خط استوا در جهت شرق به غرب می وزند که این امر باعث میشود آبهای گرم سطحی به سمت عقب رانده شوند و در نتیجه پدیده فراجوشی (Up Welling) در ناحیه شرق اقیانوس آرام ایجاد میشود. پدیده فراجوشی پدیده ای است که در آن آبهای عمقی سردتر که دارای اکسیژن محلول و مواد مغذی بیشتری نسبت به آبهای گرم سطح هستند به سطح میایند وقتی آب سرد و مغذی به سطح می آید در اثر نور و حرارت زیاد فیتوپلانکتونها اجازه می یابند که تولیدات فتوسنتزی را افزایش داده و به همین دلیل میزان تولید در این مناطق می تواند به 10 تا 20 برابر بیشتر از اقیانوسهای باز برسد که این باعث میشود زمینه صید و صیادی برای انسان و سایر جانداران مهیا باشد. به همین دلیل است که عمده ترین مناطق صید در دنیا در چنین آبهایی واقع شده اند.هنگام پدیده ال نینو محل توده های کم فشار و پرفشار عوض میشود و به همین دلیل توده های پرفشار در غرب اقیانوس باعث ضعیف شدن بادهایی که آب را از شرق به غرب حرکت میدهد ضعیف شوند و در نتیجه پدیده فراجوشی رخ ندهد و یا بسیار کاهش بیابدو در اینصورت آبهای گرم نواحی شمالی و غربی به طرف سواحل غربی امریکای جنوبی ( شیلی و پرو) گسترش یافته و جایگزین آب سرد شوند در نتیجه درجه حرارت آب افزایش یافته و مرگ و میر ماهی ها به علت گرمای غیر طبیعی آب رخ میدهد، مرگ و میر ماهیها منجر به مرگ و میر هزاران پرنده دریاییو همچنین کاهش صید ماهیگیران میشود.  از طرف دیگر بالا رفتن دمای آب سبب افزایش تبخیر و در نتیجه افزایش بارندگی در سواحل مجاور ، وقوع سیلاب ، آسیب رساندن به مزارع و محصولات کشاورزی و تاسیسات ساحلی  میگردند.

جعفر عبدالله پور

برچسب ها :

نظرات کاربران :

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام	*
کد امنیتی