گذری کوتاه در موسیقی کُردی با نگاهی ویژه به موسیقی کردستان/علی حیدرآقایی
بخشی از موسیقی فولکلور کردی مربوط به داستان‌هایی میشود و این ترانه‌ها به دو بخش قهرمانی و دلدادگی قابل تقسیم هستند و کردستان در تمام حوزه های فرهنگی و هنری ستاره های بی بدیلی را در خود ثبت کرده است بنابراین لزوم شناساندن بزرگان این حوزه به نسل جوان از باید در دستور ادارات مرتبط باشد.
به گزارش آرباباخبر، هرگاه انسان بخواهد فرهنگ و ادب یک ملت و صاحبان آن فرهنگ را خوب بشناسد باید به موارد زیر اهمیت دهد اول: مطالعه ی آثار کلاسیک دینی و مذهبی آن فرهنگ، دوم: مطالعه ی داستان و قصه های فولکلور آن فرهنگ، سوم: مطالعه ی آثار تحقیقی و پژوهشی که در خصوص فرهنگ و ادب آن ملت نوشته شده است. فرهنگ کردها در زمینه شعر و داستان و آثار کلاسیک با گذشت زمان نمونه هایی بی نظیر را در خود گنجانده است و این آثار در موسیقی کردی با قصه های فولکلور از افسانه‌های کردی شروع شد که در این قسمت، افسانه‌ها در قالب ترانه‌های کردی گفته می‌شوند. این ترانه‌ها در فرهنگ کردی به ترانه‌های دیوانی تقسیم می‌شوند و بیشتر محتوای آنها همان افسانه‌های کردی است، که شکل حماسی دارند.
بخشی از موسیقی فولکلور کردی مربوط به داستان‌هایی میشود و این ترانه‌ها به دو بخش قهرمانی و دلدادگی قابل تقسیم هستند. در ترانه‌های قهرمانی به دلاوریها و مبارزه طلبی‌های یک قهرمان پرداخته میشود و در ترانه‌های دلدادگی جنبه‌های رمانتیک و عاشقانه بین دو شخص بیان میشود. این شیوایی در ترانه ها سبب جذابیت موسیقی کردی شده است به گونه ای که کسانی که کرد زبان نیستند به پویایی و دلنشین بودن ترانه های کردی اعتراف کرده اند.
موسیقی کردی در میان مردم کردستان دارای یک پیوند ناگسستنی با زندگی روزمره مردم است، بسیاری از صاحب نظران کرد معتقدند: موسیقی کردی یکی از اصیلترین موسیقی‌های ایرانی است که با گذشت قرن‌ها، ویژگی‌های خود را در فولکلور عامه کرد زبان‌های ایرانی حفظ کرده است.
به صورت نگاه کلی و زبانی موسیقی کردی به چهار دسته تقسیم میشود:
موسیقی گوران: کی از اصیلترین اقوام ایرانی کردهای اورامانات می باشند که گوران اند و دارای موسیقی اصیل و خاص خود هستند مانند هوره و سیاه چمانه موسیقی هوره نماد موسیقی گوران می باشد. این آواز یک مقام بسیار زیباست که سوگ، ماتم، غریبی و عزاداری را به شیوه‌های ملیح و متین به گوش شنونده می‌رساند. سیاه چمانه هم نماد موسیقی گوران می باشد و به علت همزیستی با مسایل عرفانی به آن مقام شیخانه یا صوفیانه هم می‌گویند. سیاه چمان به معنای جامه سیاه می باشد و منظور کسی است که در موقع خواندن این آواز جامه مشکی می پوشیده است.
موسیقی کلهر: کلهری موسیقی زیبایی دارد. سازی که در موسیقی کلهری به نحو بسیار زیبایی مورد استفاده قرار می گیرد تنبور است که شبیه دوتار و سه تار است اما صدایی بسیار نرم و پر رمز و راز دارد. موسیقی کلهر و به صورت کلی موسیقی کردی بازتاب غنای روحی و معنوی مردم و در عین حال تریبونی برای تفسیر مسایل عمیق جامعه می‌باشد.
موسیقی کرمانج: ساز اصلی این موسیقی دیوان است که تقریبا در تمام آهنگهایی که از ترکیه شنیده می شود موسیقی دیوان وجود دارد (ترکها به آن باغلمه می گویند). موسیقی کرمانجی بسیار دلنشین است و مخصوصا صدای دیوان و نایه در آن گوش نواز است
موسیقی سوران: در بخشی از موسیقی کردی، کردهای «سورانی» برای خود نوع ویژه‌ای از موسیقی دارند که به آنها به کردی «گورانی» می‌گویند. گورانی باشکوه‌ترین و بزرگ‌ترین شیوه موسیقی کردی می‌باشد. این آواز عظیم‌ترین دسته نغمات در موسیقی کردی را دارد و کهن‌ترین بخش ادبیات موسیقی کردی را شامل میشود. البته در زبان عامه مردم به تمام شیوه‌ها و آوازهای موسیقی کردی گورانی نیز گفته میشود. که نباید با سبک موسیقی سورانی اشتباه شود. این نوع گورانی‌ها ریتمی به نام «قه‌تار» دارند که تکامل این سبک را میتوان در آثار استاد بزرگ موسیقی سورانی و حنجره ی طلایی کرد استاد محمد ماملی هنرمند مشهور مهابادی دید. و این نوع سبک "قه تار " از سوی دیگر هنرمند مشهور مهابادی که شاگرد استاد ماملی می باشد یعنی استاد عزیز شاهرخ پیروی می شود.
قدیمی ترین صدای ضبط شده در موسیقی کردی سورانی متعلق به مرحوم استاد سید علی اصغر کردستانی است که در محافل موسیقی سنتی ایرانی بسیار مشهور می باشد. اما نماد موسیقی سورانی استاد حسن زیرک (اعجوبه ی بیسوادی که نه تنها اکثر آهنگ های کارهایش را میساخت بلکه کلام را هم خود می ساخت و به شدت پرطرفدار است و در سال 1351 فوت کردند) می باشند که صدای دلنشینش تا ابد در خاطره ها می ماند. با گذشت زمان اوج هنرنمایی موسیقی سوران را میتوان در آثار استاد مظهر خالقی ،مرحوم عباس کمندی، استاد عدنان کریم، مرحوم کریم کابان و ... و بسیاری از نامداران موسیقی سوران نظاره گر شد.
لزوم حمایت از فرهنگ موسیقی کردستان
باید به موسیقی کردستان احترام و نگاه ویژه ای داشت. این نگاه ویژه باید یک نگاه ملی و شایسته مردم کردستان باشد. زیرا این موسیقی از اصالتی که تمدن کردها را در خود جای داده است سخن میگوید.
تمدن غنی کردستان در تمام حوزه های فرهنگی و هنری ستاره های بی بدیلی را در خود ثبت کرده است که تنها در یکی از این حوزه های فرهنگی که موسیقی جزئی از این حوزه می باشد بزرگانی پرچمدار آن می باشند که شهره جهانی دارند. بنابراین لزوم شناساندن بزرگان این حوزه به نسل جوان از اقدامات شایسته ای است که مسئولین حوزه فرهنگ کردستان باید آنرا از واجبات کارهای فرهنگی خود قلمداد کنند.
جای خرسندی است که صدا و سیمای کردستان در سالهای اخیر به حوزه فرهنگ کردستان و بالاخص فرهنگ موسیقی کردی نگاه ویژه ای داشته در برنامه های سیمای استانی تلاشهای ارزشمندی انجام داده است و سیمای استانی و نیز حوزه فرهنگی کردستان، باید از اینگونه کارها بیشتر و بهتر انجام بدهند و استمرار برنامه های جدید در حوزه فرهنگ و نیز کمک مشورتی از بزرگان، فعالان و محققین فرهنگی کردستان که منجر به شناساندن فرهنگ غنی کردها به همگان خواهد شد در دستور کارشان قرار گرفته و حمایت کنند.
*تهیه و تنظیم: علی حیدرآقایی مدرس دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی کردستان
منبع: کردپرس
منبع: کردپرس
برچسب ها :
موسیقیکردستانفرهنگموسیقی فولکلور کردینظرات کاربران :
اولین نفری باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید!
دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
آخرین اخبار
- بارشهای اخیر مشکل جیرهبندی آب در بانه را برطرف کرد
- شهردار بانه انتخاب شد
- توقیف ۲۲ هزار جوجه یک روزه در بانه
- حادثه رانندگی در بانه ۲ کشته برجا گذاشت
- برداشت گردو از باغات روستای ابولحسن بانه
- عملیات آبرسانی به ۶ شهر کردستان در حال اجرا است
- توزیع ۲۰۰ بسته نوشت افزاری و بهداشتی به دانش آموزان نیازمند بانه
- وعدههای بایگانی شده برای دولت جدید/ وقت تلف شده احداث منطقه آزاد تجاری را چه کسی پاسخگوست؟
- کاهش ۴۰ درصدی میزان ورودی آب به سد قشلاق/ خط انتقال آب سد آزاد به تصفیهخانه سنندج اواخر خرداد سال آینده افتتاح میشود
- 56 هزار متر از شبکه سیمی برق فشار ضعیف بانه به کابل خودنگهدار تبدیل شد
پربازدیدترین اخبار یک ماه اخیر