دوشنبه 13 دی 1395 / 12:14|
کد خبر : 2212|
گروه : فرهنگي «هه لپه رکی» جلوه ای از فرهنگ ناب کردستان / علی حیدر آقایی*
رقصهای محلی کردی یکی از ریشه دارترین و کهن ترین رقصها می باشند. هه لپه رین یا رقص کردی در گذشته صرفاً با هدف آماده سازی و تقویت نیروی جسمانی و روحی مردم مناطق کردنشین انجام می‌شد. بنابراین رقص کردی یک رقص رزمی است که دارای شکوه و اقتداری خاص بوده و نماد یکپارچگی، وحدت و برادری مردمان کرد است.
به گزارش آرباباخبر، در ایران با توجه به گوناگونی فرهنگ‌های بومی، تنوع انواع فرهنگ ها و وجود قومیت های مختلف انواع مختلفی از رقصهای بومی-محلی در هر منطقه جغرافیایی وجود دارد که با توجه به شرایط فرهنگی موجود و تاریخ آن مناطق از اهمیت خاصی برخوردار است. در میان این گونه رقصهای مشهور محلی می‌توان به هه لپرکیی کردی (رقص کردی)، لری، آذربایجانی، مازندرانی، ترکمن، بلوچی، بندری ، گیلکی و... اشاره کرد که هر کدام از این نوع رقص ها با توجه به شرایط فرهنگی آن مناطق دارای سبک ها، ریتم ها و پلان های مختلفی می باشند.
بسیاری از مردمان این مناطق با توجه به نوع رقصی که در میان آنها وجود دارند از دیگران تمایز پیدا کرده اند و همین موجب تمایز فرهنگ آنان از سایرین گردیده است یکی از فرهنگ هایی که در ایران خاص و نمونه، یکه تازی میکند فرهنگ مردمان کرد می باشد که هیچ ایرانی پیدا نمی شود که دوستدار این فرهنگ اصیل نباشد تا آنجاییکه ایرانی ها، کردستان را سرزمین فرهنگ و هنر می دانند.
در میان دهها خصلت فرهنگی کردستان، یکی از جلوه های ناب فرهنگ کردها، رقص کردی (هه لپه رکی) می باشد که اگر همراه با موسیقی مخصوص آن به نمایش درآید، نه تنها ایرانیان بلکه همه جهانیان را به تعظیم در مقابل این هنر بی بدیل وا می دارد.
بدون شک کردستان یکی از قطب های فرهنگی ایران اسلامی می باشد زیرا اگر آیتم های فرهنگی آن آنالیز شود از دست تمام پژوهشگران فرهنگی نمره قبولی خواهد گرفت. از سویی هم کردها در طول تاریخ فرهنگ خود نشان داده اند که نگهبان شایسته سنت های اصیل و دوستدار ایران و فرهنگ ایرانی اند.
با بررسی انواع رقص های محلی به این نتیجه خواهیم رسید که رقصهای محلی کردی یکی از ریشه دارترین و کهن ترین رقصها می باشند. هه لپه رین یا رقص کردی در گذشته صرفاً با هدف آماده سازی و تقویت نیروی جسمانی و روحی مردم مناطق کردنشین انجام می‌شد چرا که مردمان مناطق کردستان در گذشته‌های دور همواره شاهد جنگهایی بودند و همین امر حفظ و آمادگی همیشگی را طلب می‌کرد لذا مردمان کُرد در وقفه‌های بین جنگها و به مناسبتهای مختلف دست در دست یکدیگر آمادگی رزمی خویش را به رخ دشمنان می‌کشیدند. بنابراین رقص کردی را باید یک رقص رزمی دانست که دارای شکوه و اقتداری خاص بوده و نماد یکپارچگی، وحدت و برادری مردمان غیور کرد در تمامی ادوار میباشد. در میان مردم کردستان رقص کردی از اهمیت ویژه ای در میان خانواده ها برخوردار است. آنگونه که در گوشت و خونشان نهفته است به صورتی که در تمام مراسمات ازدواج مرسوم و جزیی ریشه ای از آیین روز عروسی می باشد. فرهنگ هل پرین نمادی از شادیها و بخت سفیدی کردستانی ها می باشد که در میان کردها از تقدسی ویژه برخوردار است.
چرایی رقص کردی و لزوم حمایت از آن
واژه کردی هه لپه رکی؛ از کلمه هه لپر به معنی جنبش و تکان و در اصل به معنی حمله کردن است که نمادی ازحرکات جنگی است. حرکات رقص کردی کاملا حرکاتی آیینی و ریشه در مسایل آیینی و اجتماعی دارد و با دیگر حرکات رقص سایر اقوام که برای تفریح و سرگرمی بوده است کاملا تفاوت دارد بطور خلاصه نکات زیر در تمام حرکات هه لپه رکی کردی یکسان میباشد.
الف) دستمال داشتن نفر اول (سه ر چوپی ) و نفر آخر ( گاوانی ) نشانه برابری همه اعضای گروه میباشد.
ب) گرفتن دست نشانه اتحاد گروه است.
ج) وجود زنان در رقص های کردی (رَه شبَلک) نشانه اتحاد خواهر و برادری میان همه ی زنان و مردان و نقش اجتماعی و مهم زنان در گروه می باشد.
د) کوبیدن پا بر زمین تهدید مهاجم و اشاره به زمینی است که وطن گروه محسوب میشود و هورا و صدای جمعی گروه هم برای ترساندن دشمن میباشد. باید به رقص کردی که مملو از حرکات وحدت بخش و مایه نزدیکی دلها می باشد نگاه ویژه ای داشت. این نگاه ویژه باید در عمل از سوی اهالی فرهنگ کردستان مورد تشویق قرار گیرد و وزارت فرهنگ و ارشاد و حوزه فرهنگی استان نیز باید در جهت حمایت از این فرهنگ ناب و تقویت و شناساندن بهتر آن ، اقداماتی عملی همچون حمایت از گروهای رقص کردی استان، برگزاری جشنواره های رقص کردی در طول سال، لزوم شناساندن آن به دیگر فرهنگ های برون مرزی و اجرای ثابت رقص کردی در برگزاری برنامه های فرهنگی سازمانها و ادارات اقدام نماید.
همچنین جای سپاس و تشکر از رویکرد جدید صدا و سیمای مرکز کردستان در دوره جدید به جهت حمایت از فرهنگ کردستان در ابعاد مختلف و توجه به مقوله موسیقی و رقص کردی وجود دارد و میطلبد که از اینگونه برنامه ها تقدیر شود و در جهت ساخت این چنین برنامه ها یی اقدام گردد.
* مدرس دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی کردستان
منبع: کردپرس
برچسب ها :
هه لپه رکیرقصرقص کردیفرهنگکردستان
حسین پناهی از سنندج [دوشنبه 13 دی 1395 | 12:58] پاسخ
از آربابا خبر بابت نشر مسایل حوزه فرهنگی بی نهایت سپاسگزاریم از محقق فرهنگی کردستان کاک حیدر آقایی هم بابت تحلیل های فرهنگیشان سپاسگزارم بنده این مطلب را امروز در تمام سایت های خبری استان دیدم دستمریزاد